Zemin Çivisi (Bulon)
- Zemin çivisi: Kaya hariçi zeminde yapılan ve auger-odex boru ile delinen pasif ankrajdır.
- Kaya bulonu: Kayada yapılan ve top hammer veya DTH ile delinen pasif ankrajdır.
Zemin çivisi ve kaya bulonu bir pasif ankraj uygulaması olup, bu uygulamalar, kazı yüzeylerinin tutulması veya şev stabilitesinin sağlanması amacıyla oluşturulan duvar niteliğindeki yapılarda kullanılırlar. Zemin çivilerine ön germe uygulanmaz, dolayısıyla şev hareketi olmadığı sürece çivilere herhangi bir yük gelmemektedir. Zemin çivilerinin nihai taşıma kapasiteleri hesaplanırken ve uygulanırken emniyetli ve efektif sonuçlar alınması için aşağıdaki hususlara dikkat edilecektir:
■ Zemin çivilerinin toprak veya kaya ile aderansı,
■ Yatak tabanının durumu ve zemin çivisinin çevreleyen toprağın/kayanın nitelikleri,
■ Zemin çivisine etkiyen üst tabaka gerilmesi,
■ Zemin çivisi ebatları,
■ Enjeksiyon basıncı ve enjeksiyon miktarı,
■ Zemindeki suyun durumu, deşarjı,
Delgi Yöntemleri:
Çivilerinin deliklerinin açımında izlenecek yöntem, kullanılacak ekipman ve yararlanılacak malzemeler direkt olarak zemin çivisi imalatının yapılacağı zemindeki toprak ve kaya özelliklerine bağlıdır. Bu tür gerekli teknik bilgilerin toplanıp irdelenmesi sonunda aşağıda listelenen delgi yöntemlerden birinin kullanılmasına karar verilir.
■ Burgu (auger)kullanılarak delgi (hava gerekebilir.)
■ Kaya matkabı (rock bit) ile delgi (hava veya su gereklidir.)
■ Üstten vurmalı çekiç (top hammer) ile delgi (hava gereklidir.)
■ İçten vurmalı çekiç (down the hole hammer) ile delgi (hava veya köpük gereklidir.) (Bu metot kayayı delmede kullanılır.)
■ Odex ile delgi (Aşırı yüklenmiş zeminlerde uygulanabilir.)
■ Sondaj kılavuzu borusu (muhafaza borusu) (casing) ile delgi.
Donatının Hazırlanması Ve Yerleştirilmesi:
Zemin çivileri, polietilen enjeksiyon hortumları ve hava delikleri ile teçhizatlı, zemin çivisi delgisi içerisinde merkezlemeyi sağlayıcı ortalayıcı ile donatılmış, çapı proje yüküne göre belirlenen bir adet STIII yapı çeliğinden oluşur. Zemin çivileri korozyona karşı oluklu PVC kanallar ile korunmuştur. Duvarla bağlantıları başlık plakalarıyla sağlanır. Zemin çivisi donatısı, tazyikli çimento enjeksiyonu ile yıkanmış ve temizlenmiş deliklere yerleştirilir. Killi zeminlerde delgi sırasında su kullanılması taşıma gücünde azalmaya yol açabilir, çimento enjeksiyonunun sağlıklı olmasına dikkat edilmelidir.
Enjeksiyon:
Zemin çivilerinin zemine bağlanmasında (yapışmasında) en gelişmiş ve en efektif olan metot zemin çivi donatısı çeperine çimento enjeksiyonu püskürtülmesidir. Enjeksiyon, zemin çivisi için korozyona karşı güvenilir bir koruma hem de yeterli derecede bir tutunma mukavemeti sağlayacaktır. En temel enjeksiyon malzemeleri PÇ42.5/32.5 portland çimentosu ve sudur. Ancak bazı hallerde katkı malzemeleri kullanılabilir. Zemin çivisi seti deliğe yerleştirilmeden önce birincil iç enjeksiyonlama yapılacaktır. Kalıcı pasif ankraj imalatında bu işlem, setin deliğe yerleştirilmesinden hemen önce tamamlanmış olmalıdır. İkincil enjeksiyonlama, birincil enjeksiyonun, setin kuyuya yerleştirilmesi sırasında zarar görmeyeceğinden emin olunacak kadar beklendikten sonra yapılmalıdır. İkincil enjeksiyonlamada ilk önce delik içerisi enjeksiyonla tamamen doldurulacak, kuyu içerisinde kalmış döküntü malzemenin delik ağzından dışarı atılması sağlanacaktır.